हाल कुनै स्पष्ट संकेतहरू छैनन् कि यस प्रकारको औषधीले रोगको गम्भीरतालाई बढावा दिन्छ। व्यक्तिगत केसहरूमा अवलोकन गरियो, तर यो प्रमाणित गर्न पर्याप्त छैन कि औषधीले यस रोगको गम्भीरतामा कारकको भूमिका निभायो। प्रमाणिकरण जारी छ। यस बीचमा, इबोप्रोफेन- आधारित औषधी उत्पादनहरू लिदा सावधानी अपनाउने सिफारिश गरिन्छ। सामान्यतया उच्च तापक्रमको उपचार गर्न आवश्यक पर्दैन। यदि तपाईंसँग उच्च तापक्रम छ र यसले तपाईंलाई प्रतिकूल रूपमा असर गरिरहेको छ भने, प्यारासिटामोल-आधारित औषधीय उत्पादन लिन उत्तम हुन्छ (औषधी उत्पादनहरूको सूची तल फेला पार्न सकिन्छ)।कोभिड - १९ सम्बन्धित नभएको इबोप्रोफेन- आधारित औषधी उत्पादनहरू प्रयोग गरेर लामो अवधिमा उपचारको कोर्स अनुसरण गर्ने जो कोहीले त्यो उपचार जारी राख्नुपर्दछ, तर तीव्र श्वासप्रश्वासको संक्रमण (खांसी, उच्च तापमान) को लक्षणको स्थितिमा डाक्टरसँग परामर्श लिनुहोस्।

होईन। एन्टिबायोटिकले ब्याक्टेरियाहरूलाई मात्र काम गर्दछ, भाइरसको लागि होइन। यस कारणले एन्टिबायोटिकको साथ नयाँ कोरोना भाइरस रोगको उपचार गर्न सम्भव छैन।

सरकारले अस्पतालहरूमा आइसोलेसनको व्यवस्था मिलाउने प्रक्रिया अघि बढाएको छ । अस्पतालहरूको तथ्यांकअनुसार प्रक्रिया अगाडि बढाइरहेका छौं । सम्भावित समस्याहरूलाई मध्यनजरमा राख्दै करिब १२०० वटा आइसोलेसनमार्फत सुविधा दिने व्यवस्था मिलाएका छौं । हामीलाई १७५ वटा आईसीयूको आवश्यकता देखिएको छ । जसमा चाहिँ अक्सिजनसहितको व्यवस्था गर्ने कुरा भइसकेको छ । जसमा १५० वटा आइसोलेसन वार्डहरू र १०० वटा आईसीयूहरू प्रदेश तहमा पनि निर्माणका लागि कुरा भइसकेको छ । यी कुराहरू हामीले नै गर्नुपर्ने हो जसमा हामी निरन्तर लागिरहेका छौं ।

यो जनस्वास्थ्यको विषय हो । त्यसैले यो रिपोर्टको ठूलो अर्थ रहन्छ । हामीले प्रमाणित नभएका प्रयोगशालालाई पनि परीक्षण गर्ने अनुमति दिँदा त्यहाँबाट दिइएको रिपोर्टमा गडबढ भए जिम्मा कसले लिने ? त्यसैले जहाँ पनि यो सरकारले नै जिम्मा लिएको अवस्था छ । प्रादेशिक जनस्वास्थ्य प्रयोगशाला पनि स्थापना भइसकेको छ । त्यो प्रयोगमा आउन भने केही समय लाग्ने अवस्था छ । तर, आजको दिनमा केही भइहाले हाम्रो क्षमताका बारेमा मैले पहिला नै भनिसकें । त्यसमा केही थप गर्नुपरे वीर अस्पताल, त्रिविको माइक्रोबायोलोजी विभाग छ । त्यहाँका जनशक्ति र उपकरणहरू हामी राष्ट्रिय जनस्वास्थ्य प्रयोगशालामा ल्याएर प्रयोग गर्न सक्छौं । त्यसका लागि छलफल पनि भइसकेको छ । त्यसले पनि नपुगे निजी प्रयोगशालाका उपकरण र जनशक्ति पनि हामीले ल्याएर प्रयोग गर्न सक्छौं । त्यसैले अहिले २० वटा स्याम्पल आउँदैमा आत्तिएर निजी क्षेत्रलाई गुहारी हाल्नुपर्ने अवस्था छैन ।

दुई हजारका लागि ग्लोबल टेन्डर भइसकेको छ । त्यसको बिहीबार अन्तिम दिन छ । अर्को ८ हजारका लागि पनि फाइल तयार भइसक्यो । तर, पछि त हामीले पहिलो टेन्डरकै रेटिङका आधारमा थप सामग्री पनि मगाउन सक्छौं ।

हामीसँग कोरोना नै जाँच गर्ने किट १२ सय जति छ । हामी परीक्षणका लागि कस्तो प्रोटोकल फलो गर्छौं त्यसमा पनि भरपर्छ । अहिले हामीले दुईवटा विधिलाई अपनाइरहेका छौं । एउटा विश्व स्वास्थ्य संगठनको प्रोटोकल र अर्को भनेको सीडीसीको । पूर्ण रूपमा आश्वस्त हुन हामी दुवै परीक्षण गरिरहेका छौं । अहिले हामीले किट मगाए पनि आइहाल्ने अवस्था छैन । किनभने विश्वमा त्यस्ता किट उत्पादन गर्ने देश र कम्पनीको मुख्य ध्यान अहिले युरोपमा केन्द्रित छ ।

अहिले विश्व स्वास्थ्य संगठनले बनाएको प्रोटोकललाई आधार मानेर काम गर्दा ६ घण्टा लाग्छ । तर, बजारमा छिटो परीक्षण गर्ने किट्सहरू पनि आएको भन्ने सुनिन थालेको छ । नेपालमा पनि धेरै बिक्रीकर्ताहरूले हामी छिटो परीक्षण गर्ने किट्स ल्याइदिन्छौं भनेर भन्न आउनुहुन्छ । हामी त्यस्ता किटहरू परीक्षण गरेर हेर्छौं नि त दिनुस् न त भन्यो भनेचाहिँ उहाँहरूले उपलब्ध गराउन सक्नु हुन्न ।

होईन। भाइरस चमत्कारी ढंगले नेपालमा प्रवेश गरिसकेको छैन, जनवरीमा एक केस बाहेक। अहिलेसम्म कसैले पनि कोविड- १९ का लागि सकारात्मक परीक्षण गरेका छैनन् र भाइरसको फैलावटलाई सीमित पार्न सरकारले यात्रा प्रतिबन्ध लगाएको छ। त्यहाँ भण्डारन गरिएको खाना, खाना पकाउने ग्यास वा हात सेनिटाइजरहरू सुरू गर्न आवश्यक छैन। यद्यपि यो माथिबाट पहिचान गरिएको जस्तो बुद्धिमानी सावधानी अपनाउन सधैं विवेकी हुन्छ।

डब्ल्यूएचओ(WHO) काे सल्लाह अनुसार तपाईले साबुन पानीले हात कम्तिमा २० सेकेन्ड सम्म धुनुहोस् वा कम्तिमा ६० प्रतिशत रक्सी सामग्रीको साथ ह्यान्ड सेनिटाइजर प्रयोग गर्नुहोस् त्याे सबैभन्दा उपयोक्त हुन्छ । तपाईंको आँखा, नाक र मुखलाई अशुद्ध हातले छुनुहोस्। तपाईको कम्प्युटर र फोनहरू जस्तै प्राय: प्रयोग गरिएको सतहहरू सफा र कीटाणुरहित गर्नुहोस्। व्यक्तिहरूको ठूलो भीडमा सकेसम्म कम जानुहोस् । लक्षणहरू केहि दिन भन्दा लामो समय सम्म जारी रहन्छ भने चिकित्सलाई सम्पर्क गनुहोस् ।

कोविड १९ को मृत्युदर ३़़.६ प्रतिशत हुने अनुमान गरिएको छ, तर नयाँ अध्ययनले ५.७प्रतिशतको दरलाई थोरै बढी राखेको छ। यद्यपि कोविड१९ युवा स्वस्थ व्यक्तिहरूको लागि ज्यादै खतरनाक छैन, बृद्ध व्यक्ति र प्रतिरक्षा-सम्झौता प्रणाली भएका व्यक्तिहरूको ज्यान जोखिममा पर्दछ। हृदय रोग, मधुमेह र फोक्सोको रोग जस्ता दीर्घकालीन चिकित्सा सर्तहरू भएका व्यक्तिहरू, वा जो हालसालै गम्भीर मेडिकल प्रक्रियाहरू भोगेका छन्, उनीहरू पनि जोखिममा छन्।

विश्व स्वास्थ्य संगठनले अहिले भइरहेको प्रकोपलाई “महामारी” को रूपमा बोलाएको छ र विश्वभरका देशहरुलाई सावधानी अपनाउन आह्वान गरेको छ। आइतवार सम्म, कोविड- १९ १२५ देशहरूमा फैलिएको थियो र १५६,५८३ भन्दा बढी मानिसहरूलाई संक्रमित गर्यो। दक्षिण एसियामा, भारतले सबैभन्दा बढी ८४ जनामा ​​संक्रमणको रिपोर्ट गरेको छ र दुई जनाको मृत्यु भएको छ। नेपालले हालसम्म बिरामी निको भएको एउटा मात्र घटना रिपोर्ट गरेको छ।

भाइरस पहिलो पटक डिसेम्बरको अन्तमा वुहान, चीनमा पहिचान भयो। कोरोनाभाइरस भाइरसहरूको एक ठूलो परिवार हो जुन सामान्य चिसो देखि मध्य पूर्व रेस्पीरेटरी सिन्ड्रोम (MERS) र गम्भिर तीव्र श्वसन सिन्ड्रोम (सार्स) को लागी सबैको लागि जिम्मेवार छ। हुबेई प्रान्तमा फैलिएको वुहानमा प्रारम्भिक प्रकोप पछि अन्तमा ८०,००००भन्दा बढीलाई संक्रमण गरी ३००० भन्दा बढी मारिए पछि मुख्य भूमि चीनमा नयाँ संक्रमण दर घटेको छ। यद्यपि यो रोग विश्वभर फैलिएको छ र यो एउटा डरलाग्दो दरमा छ।

कोविड -१९ व्यक्तिबाट अर्को व्यक्तिमा सजिलैसँग फैलिन सक्छ विशेष गरी संलग्न स्थानहरूमा। भाइरस हावाको माध्यमबाट श्वासप्रश्वासको थोपाहरूमा यात्रा गर्न सक्छ जब बिरामीले सास फेर्छ, कुराकानी गर्छ, खोक्रा वा स्निज गर्छ। प्लास्टिक र स्टीलको सतहमा ७२ घण्टासम्म र कार्डबोर्डमा २४ घण्टासम्म पनि भाइरस बाँच्न सक्छ, त्यस्ता सतहहरूसँगको कुनै सम्पर्कले पनि भाइरस फैलाउन सक्छ। लक्षणहरू देखा पर्नको लागि दुई देखि १४ दिन लाग्छ, त्यस समयमा क्यारियर संक्रामक मानिन्छ।

१. डा. श्रवन कुमार मिश्र ९८५११६८२२o २. डा. रन्जित शाह ९८२७७o१४६५ ३. श्री राजेशकुमार गुप्ता ९८५१२३९९८८ ४. दिनेश थापा मगर ९८२३१६८५४0 ( रात्री समयको लागि) ५. नरेश थापा मगर ९८0३१५२१४९ ( रात्री समयको लागि)

यो परिक्षणको रिपोर्ट आउन 24 देखि 48 घण्टा सम्म लाग्छ ।लिखित रिपोर्ट यस प्रयोगशालाबाट लिन सकिने छ । रिपोर्ट पोजेटिभ भएको खण्डमा सम्बन्धित हस्पिटल र डाक्टरलाई तुरुन्तै जानकारी गराइनेछ ।

VTM मा संकलन गरिएको नमुनालाई triple pack गरी cold chain maintain (2- 8℃ ) गरेर ल्याएको खण्डमा २४ घण्टा यस प्रयोगशालामा संकलन गरिन्छ( कार्यालय समयमा नमूना संकलन गर्ने ठाउँमा र समय कार्यले सहायकलाई बुझाउन सकिन्छ) ।